حق تقدم چیست؟
هنگامی که یک شرکت سهامی افزایش سرمایه میدهد به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا میکند چون سهامداران یک شرکت خواهان حفظ حقوق و منافع خود در شرکت هستند این انتظار را دارند که بعد از افزایش سرمایه شرکت درصد مالکیت خود را نسبت به قبل از افزایش سرمایه حفظ کنند، به همین دلیل این حق برای سهامداران شرکت در نظر گرفته میشود. به این الویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید حق تقدم خرید سهام گفته میشود.
بطور مثال اگر شرکت X بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده تصمیم به افزایش سرمایه بگیرد، و شما سهامدار آن شرکت باشید، شما حق تقدم خرید سهم جدید به قیمت اسمی را دارید.
نماد حق تقدم سهام چیست؟
بعد از برگزار شدن مجمع شرکت سهامی، سهام حق تقدم در بازار به آن شرکت اختصاص داده می شود تا سهامداران بتوانند موافقت و یا مخالفت خود را با سهام حق تقدم اعلام کنند بطور مثال نماد حق تقدم یک شرکت سهامی (نماد شرکت+ح) میباشد.
چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟
شما باید برای هر گواهی مبلغی پرداخت نمایید که در ایران ارزش هر سهم در حال حاضر ۱۰۰۰ ریال است. در نهایت به ازای هر ۱۰۰۰ ریالی که پرداخت کردید یک سهم به شما تعلق می گیرد. این افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس ثبت خواهد شد، که بعد از آن حق تقدم های شما به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهد شد. البته این پروسه معمولا بین ۳ تا ۶ ماه طول می کشد. توجه داشته باشید اگر سهامداران تمایلی به شرکت کردن در افزایش سرمایه شرکت را نداشته باشند میتوانند حق تقدم خود را در بازار بورس بفروشند. یا برای سهامدارانی که اقدامی نکرده اند شرکت اقدام به فروش سهام با قیمت روز می کند و اختلاف بین قیمت بازار و ارزش اسمی سهام را به حساب سهامدار واریز میکند.
روش‌های پرداخت مبلغ اسمی حق تقدم سهام
برای پرداخت مجموع مبلغ اسمی تعداد حق تقدم سهام تعلق گرفته، سهامدار می تواند به دو روش زیر اقدام به پرداخت کند:
- به سایتir مراجعه کند و پس از جستجوی آگهی مربوط به افزایش سرمایه در این سایت، شماره‌حساب شرکت را جهت واریز مبلغ اسمی دریافت نماید و پس از پرداخت، فیش واریزی را برای امور سهام شرکت موردنظر فکس کند.
- سهامدار با امور سهام شرکت تماس می‌گیرد و شماره حساب را دریافت و فیش را برای آن‌ها فکس میکند.
البته فراموش نکنید دو مورد بالا تا قبل از به وجود آمدن اپلیکیشن همراه بورس بود در حال حاضر مورد سومی هم وجود دارد که راحت ترین و سریع ترین روش است و در مقاله آموزش حق تقدم به توضیح کامل آن میپردازیم.
چگونه می توانیم سهام حق تقدم را بفروشیم؟
بعد از تصویب افزایش سرمایه ، نماد حق تقدم سهام شرکت مذکور، به شکل “نماد بورسی+ح” در پرتفوی سهامدار می نشیند، حال اگر سهامداری نخواهد آن را به سهم تبدیل کند، می تواند حق تقدم را مانند سهام عادی از طریق کارگزاری خود یا سیستم معاملاتی آنلاینی که مورد استفاده قرار می دهد، به فروش برساند. مهلت فروش حق تقدم سهم یک بازه ۲ ماهه می باشد.
آیا نماد حق تقدم همیشه قابلیت خرید و فروش دارد؟
خیر، نماد حق تقدم یک شرکت بورسی تنها در مدت زمان مشخصی قابلیت خرید و فروش خواهد داشت، نه همیشه.
زمان خرید و فروش حق تقدم سهام
براساس قوانین بورسی این بازه زمانی نباید کمتر از 60 روز باشد و در صورتی بیشتر خواهد شد که این مدت زمان تمدید شود. در این دوره 60 روزه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه را ندارند حق خود را میفروشند و اشخاصی هم که در مجمع سهامداران نیستند می توانند این حق تقدم ها را خریداری نمایند. اشخاصی که بعدا این حق تقدم سهام را خریداری نمایند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز نمایند تا تبدیل به سهم عادی شود. البته خیلی از اشخاص هم این حق ها را مثل سهام عادی خرید و فروش می کنند و از نوسانات آن سود می برند.