چه مهارت هایی برای این کار لازم است؟
معاملات بورسی از نظر مدت‌زمان به سه دسته بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت تقسیم می‌شوند؛ اما نوسان گیری حتی از معاملات کوتاه‌مدت هم زمان کم‌تری برای سوددهی لازم دارد.
این مدل از معاملات مناسب افراد ریسک‌پذیر است. افرادی که ترسی از سرمایه‌گذاری روی سهام‌های نامطمئن ندارند. درواقع می‌توان گفت نوسان گیری یک استراتژی معاملاتی است که میان دلالان حرفه‌ای سهام رواج دارد. اگر این افراد کارشان را بلد باشند، سود خوبی به جیب می‌زنند و اگر بدون مهارت کافی وارد بازی شوند ضرر سنگینی متحمل خواهند شد؛ چراکه نوسان گیری نیازمند سرمایه زیاد است.
در این مقاله به‌طور مفصل راجع به نوسان گیری در بورس صحبت خواهیم کرد و مهارت‌هایی که برای انجام این روش نیاز دارید را هم به شما معرفی می‌کنیم.
نوسان چیست؟
نوسان گیری یعنی گرفتن نوسان؟ نوسان چیست؟
ماهیت تمام معاملات بورسی نوسان است. هرگونه افزایش یا کاهش قیمت نوعی نوسان محسوب می‌شود. برای مثال فردی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارد و می‌خواهد بیشتر از 9 ماه برای رسیدن به سود صبر کند، در انتظار افزایش قیمت سهامش است.
حتی آن‌هایی که سرمایه‌گذاری میان‌مدت و کوتاه‌مدت انجام می‌دهند هم با نوسان قیمت سود می‌کنند. میان‌مدت‌ها 3 تا 6 ماه باید صبر کنند و کوتاه‌مدت‌ها در عرض 1 تا 3 ماه به خواسته خود می‌رسند؛ اما نوسان گیرها دنبال کسب سود در بازه زمانی بسیار کوتاه‌تری هستند. 3 روز تا 1 ماه! به همین خاطر نوسانات لحظه‌ای را دنبال می‌کنند و اصطلاحاً به این روش نوسان گیری می‌گویند.
با وجود اینکه هر تغییر قیمتی در هر بازه زمانی می‌تواند نوعی نوسان باشد، منظور از این عبارت تغییرات محدودی است که یک سهم در بازه زمانی کوتاه (3 رزو تا 1 ماه) تجربه می‌کند.
نوسان گیری چیست؟
نوسان گیری یعنی رصد تغییرات سهام مختلف به‌منظور ورود در ارزان‌ترین حالت و خروج در گران‌ترین حالت. ماهیت این روش بسیاری را فریب می‌دهد که چه کار راحت و پرپولی؛ اما خوب این ادعا خیلی هم صحت ندارد.
البته که نوسان گیری می‌تواند جزو فعالیت‌های پرپول محسوب شود. شاید بهتر است بگوییم فعالیت‌های خیلی پرپول؛ اما اصلاً خیال نکنید که نوسان گیری کار راحتی است!
استفاده از این استراتژی نیازمند دانش و مهارتهای گوناگون است. همچنین میزان فشاری که روی نوسان گیرها وجود دارد به‌میزان آزار دهنده‌ای زیاد است. کنترل هیجان و احساسات از لازمه‌های نوسان گیری در بورس محسوب می‌شوند. فرد عجول مناسب این کار نیست و ممکن است فقط متضرر شود.
همچنین برای انجام این معاملات سرمایه زیادی لازم است. این‌طور بگوییم که به‌خاطر درصد سود اندک نوسان گیری، ورود به این معاملات با سرمایه کم صرف اقتصادی ندارد. این یعنی ضرر عدم موفقیت رقم قابل توجهی است.
انواع نوسان گیر؛ دسته اول و دوم
نوسان گیرها از جهت زمان خرید سهم به دو دسته تقسیم می‌شوند:
دسته اول آن‌هایی هستند که روند صعودی یک سهم را آغاز می‌کنند و دسته دوم افرادی هستند که سوار موج دسته اول می‌شوند. می‌توان گفت این دسته اول است که سود اصلی را می‌برد و دسته دوم به آنچه باقی می‌ماند اکتفا می‌کند. بیاید کمی شفاف‌تر موضوع را بیان کنیم.
برخی از نوسان گیرها با انتخاب یک سهم خرید پله‌ای را شروع می‌کنند. این‌ها همان دسته اول هستند. وقتی قیمت سهم افزایش پیدا کرد، دسته بعدی نوسان گیرها وارد بازی می‌شود. با افزایش معاملات، توجهات به سمت سهام مذکور می‌رود و حالا عموم مردم می‌خواهند سهام شرکت مورد بحث را خریداری کنند. دسته اول در این قسمت با فروش سهم‌شان دکمه خروج را می‌زنند.
دسته دوم هم اگر طمع نکنند می‌توانند با سودی هرچند کم‌تر از دسته اول به‌موقع سهام‌شان را بفروشند. اگر صاحب سهام دلایل بیشتری را برای افزایش هرچند کوتاه‌مدت سهام ارائه کند، سود دسته دوم می‌تواند بیشتر هم بشود؛ اما فراموش نکنید که یک نوسان گیر حرفه‌ای بر پایه هیجاناتش تصمیم نمی‌گیرد و به‌موقع سهمش را می‌فروشد.
زمان مناسب برای نوسان گیری
بازار بورس از نظر سوددهی می‌تواند 3 حالت داشته باشد. یکی از این حالات، حالت صعود است که در آن قیمت همه سهام‌ها رو به رشد هستند. در چنین شرایطی از بازار بهترین کاری که یک سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد، خرید و نگه‌داری سهم است.
حالت دیگر بازار، حالت نزولی است. بنا به دلایلی تمام سهم‌ها در حال افت و سقوط هستند. بهترین کاری که یک سرمایه‌گذار در این شرایط می‌تواند انجام دهد، نظارت دقیق بر سهام مختلف و خرید سهم در پایین‌ترین قیمت ممکن است.
حالت خنثی، سومین حالتی است که بورس می‌تواند از نظر سوددهی داشته باشد. در این حالت نه روند صعودی می‌بینیم و نه روند نزولی، همه‌چیز روی یک مسیر نسبتاً صاف پیش می‌رود. مناسب‌ترین زمان برای ورود نوسان گیرها، زمانی است که بازار در حالت خنثی به سر می‌برد. در این حالت قیمت سهام مختلف نوسان‌های کوچک دارند و این همان چیزی است که یک نوسان گیر لازم دارد.
چه سهامی برای نوسان گیری مناسب هستند؟
در بازارهایی که سرمایه‌گذارها به آن‌ها ورود می‌کنند، دو نوع سود داریم. اصطلاحاً این دو نوع سود را سود سرمایه‌ای و سود نقدی می‌نامند. سود سرمایه‌ای حاصل افزایش قیمت سهام است؛ یعنی فردی که سود کرده، قیمت سهامش افزایش پیدا کرده و سرمایه‌ای که داشته با افزایش چند درصدی مواجه شده است.
سود نقدی همان مبلغی است که شرکت‌های سرحال و پولساز در مجمع سالیانه‌شان میان سهامداران تقسیم می‌کنند. معمولاً شرکت‌هایی به این سود می‌رسند که فعالیت‌های رو به رشدی داشته باشند و آنقدر همه‌چیز بر وفق مراد باشد که بتوان میزانی از سود را به حساب سهامداران واریز کرد.
در اصطلاح به چنین شرکت‌هایی بنیاد محور یا DPS محور می‌گویند و برخی به سودی که نقداً پرداخت می‌شود هم DPS می‌گویند؛ اما خوب است بدانید سهام این شرکت‌ها اصلاً مناسب نوسان گیری نیست. سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بنیاد محور مناسب افرادی است که ریسک‌پذیری کم‌تری دارند و می‌خواهند معاملات بلندمدت یا میان‌مدت انجام دهند. با خرید چنین سهامی، سرمایه‌گذار خیالش راحت است که بعد از گذشت مدت‌زمانی نسبتاً طولانی، سود نصیبش می‌شود.
برخی از شرکت‌ها هم هستند که روی یک خط تقریباً صاف حرکت می‌کنند. نه صعود چشم‌گیری دارند و نه نزول قابل‌توجه؛ اما در هر صورت وجود نوسان روی قیمت سهام آن‌ها یک امر طبیعی است. سهم چنین شرکت‌هایی مناسب نوسان گیری است.
روی پلید استراتژی نوسان گیری!
ماهیت نوسان گیری کاملاً عادلانه است. پیش‌بینی کاهش و افزایش قیمت‌های یک سهم در بازه زمانی و قیمتی محدود، تعیین حد سود و حد ضرر درست و ورود و خروج به موقع، نیازمند مهارت‌هایی هستند که باعث می‌شوند سود نوسان گیر از شیر مادر حلال‌تر باشد!
اما روی دیگری از سکه هم وجود دارد که پلید است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک نوسان گیر با بازیگران سهام هم‌دست باشد و با کمک آن‌ها بتواند روی یک سهم حباب قیمت تشکیل دهد. این حباب با ایجاد جو کاذب درست می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید سهام شرکت X در خنثی‌ترین حالت خود به سر می‌برد. یک نوسان گیر از دسته اول سهام این شرکت را می‌خرد و با ایجاد جو کاذب، دیگر سرمایه‌گذاران را هم تشویق به خرید می‌کند. در مرحله اول نوسان گیرهای دسته دوم وارد معاملات می‌شوند و همین کافی است تا عموم مردم به سمت سهام شرکت مذکور هجوم بیاورند. نیازی به گفتن نیست که به خاطر اقبال عمومی، قیمت هر سهم هم افزایش پیدا می‌کند. (اینجا همان جایی است که نوسان گیر دسته اول سهامش را می‌فروشد.)
وقتی یک شرکت هیچ حرکت مثبتی در راستای افزایش قیمت سهامش نداشته باشد، هرچقدر هم قیمت بالاتر رود، به‌زودی با ریزش مواجه خواهد شد؛ یعنی درواقع قیمت سهام آن شرکت غیرواقعی است. وقتی حباب بترکد افراد زیادی متحمل ضرر می‌شوند. همان‌هایی که فریب افزایش قیمت را خورده و بدون داشتن دانش کافی و به تبعیت از احساسات‌شان وارد بازی شده بودند.
در این حالت فقط اولین نوسان گیر سود کرده است. دراصل او با ایجاد جو و ارسال سیگنال‌های نادرست به بازار، سرمایه‌گذاران را تحریک به ورود کرده و وقتی به خواسته‌اش رسید، با رعایت حد سود به‌موقع سهامش را فروخت.
روی پلید نوسان گیری اینگونه است.
مهارتهای لازم برای نوسان گیری
اگر بدون داشتن مهارتهای لازم اقدام به نوسان گیری کنید قطعاً شکست خواهید خورد. شاید در معاملات معدودی شانس با شما یار باشد و موفق شوید، اما بازار سرمایه جایی نیست که در آن بتوان خیلی به شانس اتکا کرد. یک نوسان گیر حرفه‌ای باید مهارت‌هایی به‌خصوصی داشته باشد، در ادامه به این مهارت‌ها اشاره خواهیم کرد.
توانایی تحلیل تکنیکال
آیا می‌توانید نمودارهای افزایش و کاهش قیمت سهام مختلف را تحلیل کنید؟ نمودارهای مرتبط با حجم معاملات را چطور؟ اگر می‌خواهید به‌صورت حرفه‌ای نوسان‌گیری کنید، قبل از هرچیزی باید توانایی تحلیل تکنیکال را داشته باشید. در غیر اینصورت ممکن است مانند مثالی که بالاتر گفتیم، اسیر بازی آدم بدهای داستان شوید.
توانایی تحلیل شرایط حاکم بر بازار
قیمت سهام شرکت‌های مختلف در بازارهای سرمایه‌گذاری ایران، شدیداً به عوامل بیرونی مانند تصمیمات سیاسی دولتمردان وابسته است. همچنین هرچقدر شرایط مساعد‌تر باشد، زمینه برای ایجاد جو و درست کردن حباب قیمتی فراهم‌تر است. یک نوسان گیر کاربلد با تحلیل شرایط حاکم بر بازار و متغیرهای مختلف، گرفتار چنین دام‌هایی نمی‌شود.
امکان دسترسی به اطلاعات محرمانه شرکت
گاهی ممکن است یک شرکت، قصد انجام فعالیت‌هایی را داشته باشد که تاثیر مثبت روی سهام آن می‌گذارد. اگر یک نوسان گیر این اطلاعات را قبل از اعلام عمومی داشته باشد و به‌نوعی با بازیگران سهام در ارتباط باشد، می‌تواند در مناسب‌ترین زمان ممکن سرمایه‌اش را درگیر سهام شرکت موردبحث کند و شاهد افزایش قیمت هر سهم باشد. زمان مناسب برای خروج هنگامی است که این اطلاعات به عموم مردم داده شوند.
توانایی تابلوخوانی
مهم‌ترین اطلاعاتی که می‌توان از تابلوی سهام یک شرکت استخراج کرد، قیمت سهام است. تابلوخوانی یکی از مهارتهای پایه برای انجام هرگونه فعالیت بورسی است و نوسان گیری هم از این قاعده مستثنی نیست. یک نوسان گیر حرفه‌ای می‌تواند کلی اطلاعات ارزشمند از تابلوی یک سهم به دست آورد.
به مهارتهای بالا که از همه مهم‌تر هستند، بلد بودن دیگر مسائل مرتبط با بورس را هم اضافه کنید. تعیین حد سود و حد ضرر و رعایت آن‌ها از مهم‌ترین مسائلی هستند که یک نوسان گیر باید به آن‌ها پایبند باشد.
نکاتی راجع به نوسان گیری در بورس
- از آنجایی که میزان ریسک در نوسان گیری بسیار بالا است، عدم رعایت حد ضرر می‌تواند ضرر سنگینی را به سرمایه‌گذار وارد کند.
- درصد سود نوسان گیری پایین است و از 3 درصد شروع می‌شود. این سود در بالاترین حالت ممکن به 15 درصد می‌رسد.
- عدم تعیین یا رعایت حد سود که معمولاً ناشی از طمع سرمایه‌گذار است، فقط باعث می‌شود دریافت سود حداکثری ممکن نشود.
- تصمیم‌گیری بر اساس هیجان برای یک نوسان گیر مانند سمی مهلک و کشنده است. نوسان گیر خوب نباید تحت فشار و شرایط عمل کند، بلکه باید نسبت به استراتژی خود مطمئن باشد و با رعایت حد سود و حد ضرر در مناسب‌ترین زمان ممکن وارد و در بهترین موقع خارج شود.
- میزان شناوری یک سهم هم در تعیین مناسب بودن آن برای نوسان گیری دخیل است. هرچقدر شناوری سهام یک شرکت کم‌تر باشد، یعنی سهام‌دارانش کم‌تر مایل به فروش سهم‌شان هستند. این مسئله می‌تواند هم هنگام ورود و هنگام خروج برای نوسان گیر دردسرساز باشد.
- این استراتژی، فشار و استرس زیادی را به‌دنبال خود می‌آورد. اگر توان مدیریت اضطراب را ندارید، بیخیال نوسان گیری شوید.
- نوسان گیری هم مانند هرگونه فعالیت دیگر در بازار سرمایه، همیشه روند مثبت ندارد و شکست جزئی از آن است. حتی در بیشتر مواقع تعداد شکست‌ها بیشتر از تعداد پیروزی‌ها است. درنهایت مثبت بودن برایند معاملات است که اهمیت دارد.
جمع‌بندی نهایی درمورد نوسان گیری
نوسان گیری یکی از استراتژی‌های رایج برای معاملات بورسی است. در این روش سرمایه‌گذار با تزریق سرمایه زیاد، سعی می‌کند در کوتاه‌مدت به سود برسد. بازه زمانی برای سوددهی این روش 3 روز تا 1 ماه است. البته درصد سود حاصل از نوسان گیری هم عدد کمی است. نهایتاً 15 درصد!
برای اینکه بتوانید در امر نوسان گیری موفق عمل کنید باید نکاتی را رعایت کنید. نکاتی مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل شرایط حاکم بر بازار، تابلوخوانی، صبوری و تسلط بر هیجانات، رعایت حد سود و ضرر و … .
اگر ریسک‌پذیر هستید، اگر توانایی کنترل اضطراب را دارید، اگر سرمایه زیادی در دست‌تان است و البته اگر مهارتهای کافی برای انجام این کار را دارید، نوسان گیری روش خوبی برای کسب سود است.